مهارت های تقویت هوش کودکان
کودک از تولد تا 6 سالگی از طریق فکر کردن و بازی کردن رشد میکند و به تعالی می رسد در این مراحل میتوان هوش کودک را تقویت نمود و پرورش داد در این نوشتار به چگونگی انجام مهارت های تقویت هوش کودکان از سن تولد تا 6 سالگی می پردازیم .
الف)از بدو تولد تا یک سالگی
1-جعبه ای را که سبک باشد را در اختیار کودک قرار دهید و وسایل بی خطر و سبک را در درون ان قرار دهید کودک به سرعت جعبه را خالی میکند و با بازی کردن و دست زدن به اسباب بازی لذت میبرد و حس کنجکاویش تقویت می شود .
2-یک دستگاه رادیو در کنار کودک روشن کنید البته صدای ان زیاد نباشد موج رادیو را تغییر دهید تا صداهای مختلف را بشنود و لذت ببرد و با دنیای صدا اشنا شود .
3-یک روسری را روی صورت خود بکیشید و صورت خود را بپوشانید و از کودک بخواهید تا شما راپیدا کند کودک کم کم تلاش می کند خودش روسری را از سر شما بیرون بکشد .از این بازی کودک لذت می برد و هم به حضور و غیاب حساس میشود .
ب)یک تا دو سالگی
در این مرحله بازی ها پیشرفته تر و اندکی دشوارتر میشود
"آب بازی"
یک ظرف پلاستیکی را پر از آب کنید و از وسایلی که به کودک صدمه نمی زند درون ان بریزید و مدت زیادی کودک از ان لذت میبرد و سرگرم خواهد شد
"نقاشی کشیدن"
کاغذ هایی را روی دیوار بچسبانید و به کودک با مداد رنگی و ماژیک بدهید تا روی کاغذ ها نقاشی بکشند . قوه خلاقیت او از این راه بالا میرود البته کاغذ ها را عوض کنید .
"شناخت اعضای بدن"
میتوانید اعضای بدن کودک را از طریق نقاشی کشیدن به او آموزش دهید کودک را روی کاغذ بزرگ بخوابانید و دور بدن او را بکشید و کاغذ را به دیوار وصل نمایید و به او بگویید که چشم و گوش و دهان را نقاشی کند این بازی در شناخت اعضای بدن به او کمک میکند .
ج)دو تا سه سالگی
کودک در این سن در زمینه اجتماعی و فکری رشد زیادی میکند در این سن می تواند مسواک بزند و دستان اوقوی تر شده اند و براحتی می تواند بازی کند کتاب ورق بزند و از دیدن کتاب ها لذت ببرد .
شناسایی از طریق لمس کردن :
چشمان کودک راببندید و یا اتاق کودک را تاریک کنید بعد اشیا و عروسک ها را به دستان او بمالید تا شی را تشخیص دهد از این طریق قوه لامسه او تقویت میشود .
گذاشتن اسباب بازی روی هم :
اسباب بازی و عروسک های زیادی در اختیارش قرار دهید و از کود ک بخواهیدآنها را روی هم قرار دهد و از ان یک برج بسازد و اگر فرو ریخت بار دیگر شروع کند تا توانایی و مهارت او افزایش یابد .
د)سه تا چهار سالگی
کودک در این سن اطلاعات و تجربیات زیادی دارد . در این سن کودک کاملا ظریف و خیال پرداز است . در این سن کودک از نظر زبانی نیز رشد کرده و در حدود 1000 کلمه را آموخته است و فعل را در گذشته و اینده صرف میکند .او در این سن می تواند بشمارد و معنای سرعت تندی ویا کندی را درک میکند .
انجام بازی به صورت بله یا خیر
کودک در این بازی لذت بسیار میبرد از او بخواهید که هر چه شما می گویید خلاف ان را انجام دهد مثلا بگویید بخورد و او نخورد و یا بگویید چشم هایت را ببند و چشم هایش را باز کند و…
تکمیل جمله
میتوانید جمله ای برایش بگویید که ناقص است و از او بخواهید که جمله را تکمیل کند . برای مثال شما بگویید تابستان از زمستان هوا ….. است و او جمله را کامل کند
واژگان تکراری
در مقابل کودک چند کلمه را بگویید و چند کلمه را تکرار کنید و دو بار بگویید . البته می توانید کلمات بیشتری را تکرار کنید تا قدرت هوش او افزایش یابد .
ه)چهار تا پنج سالگی
کودک در این دوره پر نشاط است می دود و از همه چیز بالا می رود و احساس خستگی نمی کند اماممکن است والدین از او خسته شوند . در این سن کودک تصمیم به شروع به کاری می کند اما در وسط کار پشیمان می شود و کار دیگری را شروع میکند .
گفتن واژگان هم :
این بازی برای یادگیری واژگان بیشتر است . کلماتی که داری آوایی مشترک هستند را بگویید و از بخواهید ادامه اش را بگویید ((پرید چرید دوید و…))
((شنا یا پرواز ))
داستانی برایش بگویید و در ان از وسایل یا حیواناتی استفاده کنید که روی آب حرکت یا شنا می کنند و کودک با شنیدن هر کلمه می گوید :پرواز میکند یا شنا میکند این بازی مهارت و هوش و دانش او از پیرامونش را افزایش میدهد .
و) پنج سالگی تا شش سالگی
هنگامی که کودک به 5 سالگی می رسد وارد مرحله ای تازه می شود او در این مرحله عاطفی است والدین دوستان و معلم خود را بسیار دوست دارد و بدن او بسیار انعطاف دارد . او در این سن خانه سازی را دوست دارد و بسیار سخن می گوید و همه چیز را تعریف میکند و هیچ موردی را از قلم نمی اندازد . توانایی شمارش کودک نیز افزایش می یابد و دوست دارد اعداد را بشمارد و روزی که بتواند تا 100 بشمرد بسیار ارزشمند و خاطره انگیز است . در این سن بهتر است برای کودکان یک تقویم تهیه کنیم چرا که تقویم توجهش را جلب و برایش جذاب است .
استفاده از کامپیوتر
صفحه کلید کامپیوتر شبیه کلید ماشین تحریر است .از ان برای آموزش الفبا ویاد دادن حروف الفبا و مکاتبه استفاده کنید .
نقاشی با چشمان بسته
از کودک بخواهید که نقاشی بکشید و دوباره همان نقاشی را با چشمان بسته بکشد انوقت نتایج جالبی به دست می اید .می توانید چشمان خود را ببندید و از کودکتان بخواهید که شما را راهنمایی کند تا به شکل هایی که او کشیده است پی ببرد این کار به شیوه های گوناگون میتواند انجام دهد .
پرورش خیالات
به کودک بگویید که خود را یک حیوان تصور کند مثلا خرگوش شیر ویا گربه و به شما بگوید که روزش را چگونه سپری میکند ؟چه میخورد؟دوستانت چه کسانی هستند ؟او با این سوالات وارد دنیای تازه میشود و مسایل جدید را درک میکند .
پس از شش سالگی :رشد کودک در انتهای 6 سالگی پایان نمی پذیرد باید گفت که این سن کودک بازی کردن و توجه به جزییات را فراگرفته است .او مسایل جدید را کشف میکند و خوب است که والدین حماسه و داستان های مختلف برای کودکان تعریف کنند تا کودک شوق یادگیری و آموختن پیدا کند و خود انگیخته شود .
چگونه هوش کودکان را افزایش دهیم
شاید به عنوان والدین کودکان پنج تا ۹ ساله فکر کنید، تمام تلا ش خود را برای رشد ذهنی فرزندانتان انجام داده اید. از هنگام نوزادی برایشان کتاب خوانده اید، سرگرمی های فکری و اسباب بازی های ذهنی برایشان تهیه کرده اید، آنها را با کتابخانه آشنا کرده اید و اکنون هم در یک مدرسه خوب درس می خوانند. اما آیا باید از این پس خیالتان راحت باشد؟ جالب است بدانیم که پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک، کمک بزرگی به خلا قیت های بزرگتر وی در آینده خواهند کرد. اکنون محققان معتقدند که تحریکات ذهنی کودکان از سوی والدین نقشی بسیار مهم در تقویت هوش آنان دارد.
نقش پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی شود، زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند. بنابراین به نظر می رسد به منظور برنامه ریزی کمک به ذهن فرزندان، محدودیت زمانی داریم. دانشمندان معتقدند نیازی نیست برای دستیابی به این هدف، آموزش های رسمی خاصی را برای کودک در پیش بگیریم. آنچه ضروری است ایجاد فضای مناسب و تحریک کننده برای تعلیم روزمره است و برای این منظور، متخصصان رعایت توصیه های زیر را ازابتدای کودکی پیشنهاد می کنند.
● عناصر افزایش هوش کودک
مطالعات نشان می دهند ژن و محیط هر دو سهم فراوانی در افزایش هوش کودک دارند و در این راستا عوامل محیطی را سلا مت، تغذیه و تربیت خانوادگی معرفی کرده اند. براساس یافته های اخیر، حتی اگر ژن ها نقش اصلی در میزان ضریب هوشی افراد داشته باشند، هرگز نمی توان تاثیر والدین را بر ذهن کودک منکر شد. به خصوص در سال های اول زندگی کودک، وقتی مغز هنوز در حال شکل گیری و تکامل است، توجهات والدین حتی اگر شرکت در بازی ساده ای چون دالی موشک باشد، به ایجاد مداربندی های مغزی پیچیده و ضروری و تقویت آن برای ارتقای هوش کودک کمک می کند.
● اهمیت تعالیم دوران کودکی
کریگ رمی (RAMEY CRAIG) پرفسور روانشناسی کودک می گوید: «واقعا لا زم است والدین بدانند که چقدر داده هایشان به فرزندان مهم و سرنوشت ساز است و کودک از سنین بسیار پایین و بدو تولد تحت تاثیر تربیت والدین قرار می گیرد.» تحقیقات دانشمندان روی دو گروه شاهد و آزمایشی از کودکان نشان داده است که تجارب و تعالیم دوران کودکی روند رشد و تکامل مغزی را تسریع و تقویت می کند. دو سال اول زندگی به نوعی دوره طلا یی رشد مغزی کودک است و این زمان دوران ایجاد ارتباطات مغزی به حساب می آید. در این سن در مغز بیش از ۳۰۰ تریلیون ارتباط وجود دارد و در همین زمان سلول هایی که هنوز مرتبط نشده اند و مورد استفاده قرار نگرفته اند غیرقابل استفاده می شوند.
● به چشمان کودک نگاه کنید
چشمان نوزاد در شش هفتگی تا فاصله ۱۷/۵ سانتیمتری متمرکز می شود و این دقیقا به اندازه فاصله ای است که شما کودک را جلوی خود نگه می دارید و به صورت او نگاه می کنید. این عمل ارتباطات مغزی را به الگویی تشخیصی که با هر بار دیدن تقویت می شود تبدیل می کند و به کودک کمک می کند در شناخت مفاهیم مشابه و نامتشابه مهارت بهتری کسب کند.
● با کودک حرف بزنید
دکتر هوتنلوچر (HUTTENLOCHER) پروفسور روانشناسی معتقد است: «فرمانهای اولیه زبانی برای کودک بسیار مهم اند. زیرا زبان در موفقیت عملکرد ذهنی بسیار اهمیت دارد و هر درک و استنباطی از زبان به ایجاد توانایی کلا می و بیان صحیح لغات کمک می کند. دامنه لغات کودک بستگی مستقیم به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او دارد.»
● موسیقی در رشد ذهن کودک موثر است
موسیقی دنیایی فراتر از ریتم و ملودی به کودک می آموزد. دانشمندان معتقدند تعلیم سرودهای گروهی و نواختن پیانو برای کودکان سه ساله به تدریج باعث تقویت قدرت استدلا ل فرازمانی آنان می شود. این کودکان در ترکیب و ساخت پازل در مقایسه با بچه هایی که تمرین موسیقی نداشته اند، دقیق تر و سریع تر و در درک مفاهیم ریاضی موفق ترند.
● با تشویق، کنجکاوی کودک را تحریک کنید
همگام با رشد جسمانی کودک، قدرت تفکر و اندیشه او نیز در حال رشد و شکوفایی است. او از طریق تجربه وقایع جدید در زندگی دنیا را می شناسد و آن را کشف می کند. نیازی نیست کنجکاوی را به بچه ها آموزش دهیم، بلکه باید وجود سرشار از کنجکاوی شان را به صورت هدفمند ارضا کنیم. پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک، کمک بزرگی به خلا قیت های بزرگتر وی در آینده خواهند کرد.
● برای اشیا اسم بگذارید
کودکان حتی پیش از آنکه بتوانند صحبت کنند، قادرند بسیاری چیزها (برای مثال اجسام مختلف و رنگ ها) را درک کنند. در این سن اگر به او بگویید: «عروسک خرسی سفیدت را بیاور»، او دقیقا می داند این اسم متعلق به کدام اسباب بازی اش است. بنابراین یکی دیگر از وظایف والدین نامگذاری انواع رنگ ها، اندازه ها و شکل ها برای تقویت درک کودک است.
● بایستید و هورا بکشید
وقتی کودکتان موفق می شود برای اولین بار از فنجان آب بخورد و شما فریاد شادی سر می دهید، این عمل شما نه تنها او را خوشحال می کند، بلکه ارتباطات قشر جلویی مغز و بخش درونی مغز او را که جایگاه احساسات است، تقویت می کند. بین ده تا هجده ماهگی این ارتباطات مغزی شکل می گیرد. برای مثال وقتی اولین گام های او را تشویق می کنید، این عمل باعث خوشحالی او می شود و در پی آن جریانی از مواد شیمیایی در مغز او آزاد می گردد که این چرخه را تقویت می کند. در مقابل، هرگونه بی توجهی والدین به رفتارهای کودک موجب تقویت نشدن چرخه ارتباطات مغزی او می شود و کودک نسبت به انجام کارهای جدید دلسرد می گردد. دامنه لغات کودک بستگی مستقیم به میزان صحبت والدین طی دو سال اول زندگی او دارد.
● به توجه خود نسبت به فرزند ادامه دهید
هرگز توجهات خود را از فرزندانتان دریغ نکنید. گرچه توجه والدین در سنین پایین برای کودک بسیار مهم است، اما پیشرفت ذهنی و هوشی او در این سنین به پایان نمی رسد. شبکه های عصبی، به خصوص آنها که به احساسات مربوط می شوند تا سنین نوجوانی در حال توسعه اند.
بنابراین با افزایش سن می توانید به کتاب خواندن فرزندتان اهمیت بیشتری بدهید، او را در گفت وگوهای خانوادگی سهیم کنید، از وی نظر بخواهید، به او موسیقی بیاموزید و نیز مشوقی مهربان برایش باشید.
علا وه بر اینها، نقش ما به عنوان پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمی شود، زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند.
۱۳راه افزایش هوش کودکان
هوش توانایی ذهنی است و قابلیت های متنوعی مانند استدلال، برنامه ریزی، حل مساله، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان و یادگیری را دربر می گیرد. هوش افراد حاصل تعامل عوامل فردی (ساختار مغز و ژنتیک) با عوامل محیطی است. منظور ما از هوش خلاقانه توانایی توجه به موضوع ها، اتفاق ها و مسایل به شیوه ای کاملا تازه و بدیع است. افکار خلاق در مقابل افکار متعارف قرار می گیرند...
گاهی بعضی راه حل ها فقط می توانند از یک ذهن خلاق نشات بگیرند. وقتی می گوییم مشکلی قابل حل نیست، منظورمان این است که مشکل از طریق منطق متعارف قابل حل نیست، اما شاید این مشکلات با رویکرد متفاوت به مشکل قابل حل باشد. با این توضیحات می رسیم به راهکارهایی برای پرورش هوش کودکان:
۱. اجازه دهید کودک از الگوی تفکر خلاق خود استفاده کند، او حق دارد متفاوت فکر کند؛ مثلا به جای آموزش روش کشیدن پرنده، از وی بخواهید با مشاهده دقیق پیرامون خود، آن را نقاشی کند.
۲. با بچه ها بازی کنید چون بازی – مخصوصا بازی های تعاملی و دوطرفه احساس عشق، قدردانی و ارزشمندی را در بچه ها بالا می برد. این عشق دوطرفه باعث تشویق ذهن بچه ها به بالا بردن مهارت های شناختی و سلامت مغزی می شود. تجربه های مثبت عاطفی، ارتباط های سلولی مغز را بیشتر و بهتر می کند.
۳. مهارت های حرکتی نظیر هماهنگی چشم و پا و افزایش تعادل به رشد هوش کمک می کند. این گونه مهارت ها با انجام ورزش های حرکتی قابل انتقال است.
۴. الگوی تفکر نقادانه را پرورش دهید. تفکر نقادانه اندیشیدن در مورد پدیده ها و یافتن توضیح چرایی آنهاست. در این روش باید در مورد صحت مسایل نیز فکر کرد. به عبارتی دیگر باید به کودک آموزش دهید که نمی خواهید حتی گفته های شما را بدون چون و چرا بپذیرد.
۵. انجام بازی هایی که به تفکر نیاز دارند، می تواند باعث افزایش هوش کودک شود. بازی با مکعب ها، لگوها و دیگر وسایل کمک آموزشی مطابق با سن کودک می تواند مهارت های ظریف و هماهنگی چشم و دست را افزایش دهد.
۶. والدینی که کودکان خود را به ارائه نظرها و ایده های جدید تشویق می کنند و کنجکاوی آنها را مورد توجه و احترام قرارمی دهند، درس بزرگی به آنها می دهند؛ اینکه «جستجوی دانش اهمیت زیادی دارد». از کودکانتان در مورد سرگرمی ها و علایقشان بپرسید و به کنجکاوی آنها اهمیت بدهید. نکته های جدید مربوط به سرگرمی هایشان را به آنها یاد دهید و برای تشویق کنجکاوی هایشان آنها را به گردش های آموزشی مانند موزه های تاریخی و طبیعی، باغ وحش و... ببرید.
۷. کودکان در بازی با بچه های دیگر یاد می گیرند چگونه از خود دفاع کنند، چگونه رقابت کنند و چگونه مهارت های اجتماعی خود را بالا ببرند.
۸. ارتباط و گفت وگو با کودک بسیار مهم است. برقراری ارتباط با کودک به او کمک می کند مهارت های کلامی اش را افزایش دهد. با گوش دادن به فرزندتان و دادن فضا و زمان مناسب به او فرصت بدهید تا بتواند صحبت، اظهارنظر و مخالفت کند. کمک کنید تا درک کلامی خود را بالا ببرد و کلمات جدید یاد بگیرد. هنگامی که فرزندتان را به حرف زدن تشویق می کنید، در واقع به او مهارت شنونده بودن را نیز آموزش می دهید. شنونده خوب کسی است که هنگام گوش دادن، دنبال پاسخ نباشد و از قضاوت و ارائه فوری راه حل خودداری کند.
۹. کتاب خواندن مرتب برای کودکان باعث می شود مهارت های کلامی آنها توسعه یابد. اگر خواندن برای کودکتان را خیلی زود شروع کنید، علاقه بیشتری به کتاب خواندن پیدا خواهدکرد. مهارت های خوب کلامی به فرد کمک می کند دانسته های خود را به نمایش بگذارد. برای علاقه مند کردن کودکتان به خواندن، باید علاقه مندی خود را به خواندن نشان دهید. اگر فرزندتان شما را هنگام مطالعه ببیند، می فهمد که خواندن را دوست دارید و از شما تقلید خواهد کرد.
۱۰. اگر شاهد انجام کاری هوشمندانه به وسیله شما باشد، آن کار را تقلید می کند که بسیار برای او مفید خواهد بود. معمولا بچه ها کارها را براساس آنچه دیده اند و به روش شما انجام می دهند پس سعی کنید الگویی مناسب برای آنها باشید و هوش و استعداد او را با شیوه انجام کارهایتان تشویق به رشد کنید.
۱ ۱. از تلویزیون به اندازه استفاده کنید. زمانی که کودک باید صرف فعالیت هایی کند که باعث تحریک مغز می شوند، با تماشای بیش از حد تلویزیون کاهش می یابد.
۲ ۱. موسیقی را بخشی از زندگی کودکتان قرار دهید. تحقیقات نشان داده اند گوش دادن به موسیقی می تواند حافظه، توجه، انگیزه و یادگیری را افزایش دهد. گوش دادن به موسیقی های استرس آور که برای ذهن کودکتان مخرب است، کاهش دهید. یادگیری نواختن یک آلت موسیقی روی فکر کردن همزمان با تحلیل ۳ بعدی مغز تاثیر بسزایی دارد که یکی از رکن های اساسی یادگیری استدلال است.
۳ ۱. از تشویق کودکتان نهراسید. تشویق و جایزه دادن به انگیزه ها و تلاش های کودک باعث می شود باهوش تر و در سنین جوانی موفق تر شود. صرف نظر از نتیجه ای که می گیرد، تلاش وی را تحسین کنید. تحسین پیشرفت کودکان، نه فقط باعث خشنودی شان می شود بلکه احساس رضایت مندی درونی نیز در کودک ایجاد خواهد کرد که باعث می شود خود از انجام کار لذت ببرد.
دکتر میترا حکیم شوشتری
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )
۱۳راهکار عالی برای شکوفایی هوش هیجانی کودکان
به توانایی افراد در شناخت و کنترل احساسات شخصی خود و دیگران و هم چنین استفاده از این توانایی برای تصمیم گیری بهتر، تفکر خلاقانه، انگیزه بخشیدن به خود و دیگران، لذت بردن از سلامتی و روابط بهتر و زندگی شادتر، «هوش هیجانی» می گویند. تحقیقات نشان می دهد که هوش هیجانی، بهترین پیش گوی دست آوردهای آینده کودک است. هم چنین بسیاری از مردم بر این باورند که هوش هیجانی، بیش تر از ضریب هوشی و مهارت های فنی، به موفقیت کودکان کمک می کند.
۱. آرام باشید
اضطراب خودتان را کاهش دهید. «هری استاک سالیوان»، نظریه ای مبنی بر به ارث بردن اضطراب از والدین را ارایه کرده است. تحقیقات نشان می دهد که تماس لمسی والدین، صدا و حتی حرکات آن ها می تواند اضطراب نوزاد را کاهش یا افزایش دهد.
۲. توانایی حل مسئله را یادش بدهید
به کودک تان بیاموزید که چگونه مشکلات را حل کند. گاهی وقت ها، زمانی که کودکان احساس کنند درک می شوند، راحت تر می توانند مشکلات شان را قبول و هم چنین حل کنند؛ البته زمان هایی هست که آن ها برای این کار، به کمک والدین خود نیز نیاز دارند. بهترین کار این است که صبر کنید تا آن ها، خودشان برای حل مشکلات، سراغ تان بیایند و کمک بخواهند.
۳. آرامش داشتن را به کودک بیاموزید
به او یاد بدهید که چگونه خودش را تسکین دهد و آرام کند. کودک، معنای آرامش بخشیدن را از والدین می آموزد و یاد می گیرد که چگونه نیازهای خود را کنترل کند و در زندگی، چگونه خود را در برابر مشکلات، آرام نگه دارد.
۴. تایید کنید
احساسات فرزندتان را بپذیرید و آن را تایید کنید. به او بگویید که نمی تواند احساساتش را انتخاب کند، اما باید یاد بگیرد که با آن احساسات، چه کار کند و چگونه آن ها را بروز دهد.
۵. همدردی کنید
با او هم دردی کنید. زمانی که برای احساس ناراحتی یا عصبانیت فرزند خود، نمی توانید کاری انجام دهید، بهترین کار، هم دردی با اوست. انسان ها، وقتی بدانند کسی هست که آن ها را درک کند، راحت تر، با مشکلات احساسی خود، کنار می آیند. هم دردی کردن، به کودک کمک می کند که متوجه شود زندگی، احساسی خطرناک یا شرم آور نیست و همه، در زندگی شان، با احساسات مختلف، درگیر هستند. هم چنین او، هم دردی کردن با دیگران را یاد می گیرد. شما می توانید از این جمله ها هم کمک بگیرید: «می دانم که سخت است بازی کردن را تمام کنی و بیایی با هم شام بخوریم، اما الان، زمان شام خوردن است».
۶. تحقیر نکنید
به او اجازه دهید احساساتش را بیان کند. به جای نادیده گرفتن یا تحقیر کردن احساسات فرزندتان، به او اجازه دهید آن ها را بیان کند؛ برای مثال، به او نگویید «یک زخم به این کوچکی که درد ندارد». با او، طوری رفتار کنید که بتواند احساساتش را برای تان بازگو کند. نادیده گرفتن خشم و ناراحتی او، سبب نمی شود آن ها را فراموش کند، بلکه باعث می شود احساساتش را درون خود بریزد. این احساسات، نابود نمی شوند و دنبال راهی برای بروز می گردند و ممکن است خود را به صورت کابوس نشان دهند.
۷. خوب گوش کنید
به احساسات و هیجانات کودک تان، گوش دهید. گاهی وقت ها، کودکان نیاز دارند احساسات شان را برای تان بازگو کنند و شما، آن ها را بشنوید. این کار، به آن ها کمک می کند تا با احساس خود، کنار آیند و آن را رها کنند. می توانید از جمله هایی مانند «ناراحت به نظر می رسی. همه ناراحت می شوند. من کنارت هستم. می توانی با من صحبت کنی» یا «می دانم آن قدر ناراحت و عصبانی هستی که می خواهی فریاد بزنی و گریه کنی. من هم گاهی وقت ها، این طوری می شوم» استفاده کنید.
۸. در آغوشش بگیرید
نوزاد خود را در آغوش بگیرید و به صدای گریه او، واکنش نشان دهید. هوش هیجانی با ارتباط های اولیه او با دیگران و اعتمادش به اطرافیان، شروع به رشد می کند.
۹. بازی «شاید...» را جدی بگیرید
بازی «شاید... »یکی دیگر از بازی هایی است که به کودک کمک می کند احساسات گوناگون را درک کند. وقتی که در خیابان هستید و کسی را غمگین می بینید، این بازی را شروع کنید. اجازه دهید هرکس، دلیل ناراحتی او را حدس بزند: «شاید او، دیر به محل کار خود رسیده است»، «شاید با کسی، بحث کرده است» و...
۱۰. الگو باشید
بهترین الگو برای آن ها باشید. کودکان، چیزهایی را که می بینند، انجام می دهند. بنابراین یک الگوی کامل برای او باشید. آیا شما، وقتی عصبانی هستید، کسی را کتک می زنید؟ آیا می توانید هنگام جروبحث، آرامش خود را حفظ کنید؟ آیا با دیگران، احساس هم دردی می کنید؟ همه این کارها را نیز او، از شما می آموزد.
۱۱. درباره اتفاقات دردناک سکوت نکنید
حرف زدن در مورد اتفاقات دردناک را به او یاد دهید. این کار، به کودک کمک می کند در زمان هایی که با اتفاقات دردناک مواجه می شود، احساسات خود را بیان کند.
۱۲. از احساسات حرف بزنید
زمانی برای سرگرمی و شناخت احساسات، در نظر بگیرید. یادتان باشد که کتاب ها و فیلم ها، فقط برای سرگرمی نیستند. هنگامی که با کودک تان، کتابی را می خوانید یا فیلمی را تماشا می کنید، از او، در مورد اتفاقاتی که در کتاب رخ داده و شخصیت ها، سوال کنید و درباره چیستی و چرایی این احساسات با او گفتگو کنید.
۱۳. موقعیت سازی کنید
از او بپرسید «تو، چه کار می کردی اگر...؟» شما می توانید هنگامی که در ماشین و پشت ترافیک هستید یا هنگام صرف شام دور میز، این بازی را با کودکان انجام دهید. سوال های مختلف، به او کمک می کنند تا در مورد راه های مختلف واکنش نشان داده در موقعیت های مختلف، فکر کند. برای مثال، از او بپرسید «اگر من، تو را به خاطر کاری که نکردی، سرزنش کنم، چه کار می کنی؟»
مجله شهرزاد